Neem jij je verantwoordelijkheid als hondeneigenaar?

Verantwoord Eigenaarschap: samen zorgen voor veilig en prettig samenleven met honden. Meer begrip. Minder overlast.

Een hond in je leven is fantastisch. Maar het brengt ook verantwoordelijkheid met zich mee. Niet alleen voor je eigen hond, maar óók voor de mensen en dieren om je heen. Verantwoord Eigenaarschap (VE) gaat precies daarover: hoe we als hondeneigenaren, als hondenprofessionals én gemeenten samen kunnen zorgen dat honden welkom blijven, dat mensen zich veilig voelen en dat (bijt)incidenten zo veel mogelijk worden voorkomen.

Wat VE doet, is eigenlijk heel simpel: het maakt de vertaalslag van beleid naar de dagelijkse praktijk. In Nederland ligt de focus sterk op regels en op wat er moet gebeuren ná een incident. Preventie en praktische basisinformatie voor het dagelijkse leven met honden krijgen nog te weinig aandacht. VE brengt die preventie terug naar vóór de problemen, op een toegankelijke, duidelijke en positieve manier.

Wat is Verantwoord Eigenaarschap?

Verantwoord eigenaarschap betekent dat je met je hond bewust bent van je omgeving. Je hebt respect voor je eigen hond én voor de honden en mensen om je heen. Je voorkomt overlast door simpele, realistische keuzes te maken: je hond bij je houden waar het druk is, aanlijnen waar dat nodig is, poep opruimen en ruimte geven aan anderen. Het gaat niet om ‘de perfecte hond’. Het doel is prettig samenleven: voor mensen mét hond en mensen zónder hond. En als je die basis op orde hebt, verklein je vanzelf de kans op stress, escalatie, irritatie en uiteindelijk dus ook bijtincidenten.

VE helpt daarbij met een helder kader van 15 pijlers:

hondentaal
management
rust
gezondheid
hondenetiquette
kind & hond
rasspecifieke eigenschappen
socialiseren & habitueren
veiligheid & preventie
hoog-risicohonden
pijn herkennen
praktische zaken
werkhonden
rouw en fokkerij

Zo zie je in één oogopslag wat verantwoord eigenaarschap is — en wat jij als eigenaar, professional of gemeente kunt doen. Op de website kun je hier alles over terugvinden: www.verantwoord-eigenaarschap.nl

Voor hondeneigenaren: awareness en praktische keuzes

Incidenten op straat komen voornamelijk door misverstanden, stress en te weinig kennis van de begeleider. VE wil je helpen om je hond beter te begrijpen en slimmer vooruit te denken. Niet ingewikkeld, maar gewoon toepasbaar in het dagelijks leven. Een paar voorbeelden:

1. Leer hondentaal lezen

Honden communiceren met hun lijf. Spanning, onzekerheid, plezier of angst zie je aan houding, beweging, mond, oren, staart en spierspanning. VE benadrukt: kijk niet naar één signaal op zichzelf, maar naar het totaalbeeld én naar de situatie. Het is niet makkelijk om honden te leren lezen. Maar door de sociale afstand van honden onderling te respecteren, is de kans op incidenten kleiner. Dat is belangrijk omdat:

Je misverstanden voorkomt en daarmee risico’s verlaagt.
Je eerder kunt bijsturen, vóórdat een hond uitvalt.
Je vertrouwen bouwt, omdat je hond merkt dat jij hem begrijpt.

2. Management: eerst voorkomen, dan trainen

Training is waardevol, maar management is minstens zo belangrijk. Het betekent dat jij ervoor zorgt dat je hond geen ongewenste keuzes hoeft te maken. Voorbeelden: een rustige route kiezen, een hekje in huis gebruiken, je hond een vaste rustplek geven als er bezoek is.

3. Rust is geen luxe

Een hond die structureel te weinig rust krijgt, raakt sneller overprikkeld. Een overprikkelde hond kan minder goed leren, is sneller gefrustreerd en reageert heftiger. VE maakt je bewust van hoe belangrijk het is om thuis een veilige plek te creëren waar je hond zijn rust kan vinden.

4. Hondenetiquette in de openbare ruimte

Dit zijn geen harde “regels om de regels”, maar simpele gewoontes die rust geven:
Geef aangelijnde honden ruimte.

Lijn jouw hond aan of roep deze bij je als je een aangelijnde hond tegenkomt.
Houd afstand waar nodig.
Respecteer de keuze van een andere eigenaar om geen contact te willen.
Ruim de hondenpoep van je hond op.

5. Kind & hond: veiligheid begint bij kennis

Veel bijtincidenten met kinderen gebeuren thuis en met een bekende hond. VE legt kinderen (en volwassenen) uit hoe je rustig contact maakt, hondentaal herkent en wanneer je een hond met rust laat.

Voor hondenprofessionals: draag de boodschap, bouw mee aan preventie

Hondenprofessionals spelen een sleutelrol. Trainers, gedragstherapeuten, dierenartsen, trimmers, uitlaatservices, asielen, dierenambulances, wijkagenten, BOA’s, fokkers en hondenscholen: jullie staan midden in de praktijk. Jullie zien waar het misgaat, maar vooral ook hoe het beter kan.

VE vraagt professionals niet om één trainingsmethode te volgen. VE is methode-neutraal. Het gaat niet om hoe jij precies traint, maar om de gedeelde basis die we allemaal willen: welzijn, veiligheid, respect voor hond én mens, en het voorkomen van incidenten.

Waarom VE voor professionals?

Preventie werkt pas echt als iedereen dezelfde basisboodschap uitdraagt.
Eenduidigheid geeft rust bij eigenaren: minder verwarring, meer vertrouwen.
Samen kun je beleid en praktijk verbinden.
En uiteindelijk: meer begrip, minder overlast, minder bijtincidenten.

Hoe kun je meedoen als professional?
Via Verantwoord Eigenaarschap kun je je gratis aansluiten als professional/ambassadeur.

Dat betekent:

Je onderschrijft de VE-basisboodschap.
Je vertaalt die naar jouw werkveld.
Je deelt tips, materiaal of events met jouw klanten/netwerk.
Je denkt mee in lokale pilots en voorlichtingsacties.

Samenwerking met gemeenten: niemand doet dit alleen

VE is in gesprek met meerdere gemeenten, provincies en de landelijke overheid om preventie en informatie structureel onderdeel te maken van lokaal hondenbeleid. Denk aan begrijpelijke communicatie, slimme inrichting van hondenplekken, lesmateriaal rond kind & hond, en praktische afspraken die zorgen voor draagvlak. VE ontwikkelt online cursussen voor hondeneigenaren binnen gemeenten. Deze cursussen vormen nadrukkelijk géén concurrentie voor bestaande hondenscholen, omdat de insteek wezenlijk anders is: VE richt zich niet op één specifieke trainingsmethode, maar op een methode-neutrale kernboodschap en basiskennis die voor iedere hondeneigenaar relevant is. Inwoners kunnen zo laagdrempelig en in hun eigen tempo leren wat nodig is voor een ontspannen en veilige basis met hun hond.

Voor hondenprofessionals verzorgt VE toegepaste lezingen en trainingen op locatie, met bijbehorende materialen die per doelgroep inzetbaar zijn, van dierenarts tot BOA, van hondenschool tot wijkteam. Zo ontstaat er één gedeeld verhaal en meer begrip, steeds vertaald naar de praktijk van de mensen die ermee werken.

Daarnaast zet VE in op een eenduidig meld- en registratieproces voor (bijt)incidenten. Dierenartsen, huisartsen, spoedeisende hulp, wijkagenten, BOA’s, asielen en hondeneigenaren werken daarin samen om incidenten, óók de kleine voorvallen die thuis gebeuren, transparant te maken en centraal te registreren via één gezamenlijk meldpunt per gemeente. In die registratie worden onder andere de ernst van het incident, het ras/type hond en de locatie (thuis of in de openbare ruimte) meegenomen. Zo ontstaat er eindelijk een helder beeld van wat er speelt: niet alleen van de grote incidenten buiten, maar juist ook van de signalen die klein beginnen. Een lokale basis die kan uitgroeien tot iets groters in Nederland. En een gemeente kan dat niet alleen, net zomin als jij als eigenaar of professional.

Draagkracht ontstaat pas als we samenwerken:

Eigenaren die verantwoordelijkheid nemen.
Professionals die dezelfde basisboodschap uitdragen.
Gemeenten die een veilige omgeving creëren en helder communiceren.

Heb je digitaal materiaal nodig? Heb je vragen of wil jij als gemeente ook je aanmelden voor VE? Heb jij input voor de socials? Stuur een bericht naar info@verantwoord-eigenaarschap.nl.

Verantwoord Eigenaarschap doen we samen.