Heb jij een bange hond?
Honden die vuurwerkangst hebben, of wat voor angst dan ook, worden lichamelijk en mentaal flink belast door de stress die dit met zich meebrengt. Is jouw hond bang voor vuurwerk? Wil hij naar huis vluchten zodra hij een knal hoort? Dan is het extra belangrijk om tijdig te beginnen aan vuurwerktraining én het algemene stressniveau van jouw hond het hele jaar door laag te houden.
Omgaan met veranderingen in de omgeving: allostase
Net als mensen leven honden in een voortdurend veranderende omgeving en moeten ze zich hieraan telkens aanpassen. Het vermogen van het lichaam om flexibel te reageren op die veranderingen en zo stabiliteit te bewaren heet allostase.
Bij allostase gaat het er niet om dat alles in het lichaam constant blijft (bijvoorbeeld hartslag, temperatuur, hormoonniveaus), maar dat het flexibel kan meebewegen. Denk aan een hond die schrikt van een harde knal: het lichaam maakt stresshormonen aan, het hart gaat sneller kloppen en de zintuigen worden tijdelijk extra alert. Dat is een gezonde, nuttige reactie die helpt om met het (potentiële) gevaar om te gaan.
Maar wanneer deze reacties te vaak, te heftig of te langdurig worden opgeroepen, ontstaat er allostatische overbelasting. Het lichaam komt dan in een toestand van aanhoudende stress: de hond herstelt minder goed tussen stressmomenten, raakt overbelast en kan lichamelijke én gedragsmatige problemen ontwikkelen.
Allostase en vuurwerkangst bij honden
Normaalgesproken raakt een hond langzaamaan gewend aan vuurwerk. Als een hond echter in de allostatische overbelasting zit, dan treedt er vaak geen gewenning op. Sterker nog, die honden worden vaak alleen maar gevoeliger voor die knallen (sensitisatie). Dan schrikt de hond de eerste keer van dat knalletje en de volgende keren schrikt hij juist meer en meer in plaats van minder.
Als we het hebben over kleine vuurwerkknallen, dus kindervuurwerk, dan is het een normale reactie dat een hond schrikt als hij zo’n knal voor het eerst hoort. Hoort hij de volgende keer eenzelfde knalletje? Dan schrikt hij waarschijnlijk nog even, maar wordt die reactie al minder. Normaalgesproken wordt die reactie steeds minder en minder, totdat de hond volledig gewend (gehabitueerd) is aan dat geluid.
Dat honden schrikken van harde, heftige vuurwerkknallen is vrij normaal, aangezien dit potentieel levensbedreigend kan zijn. Het gaat hierbij dan niet om het schrikken, maar om het herstel ná de knal. Is jouw hond binnen het uur weer de oude of kan dit wel 3 uur duren? Als het herstel zo lang duurt, dan is het gedrag niet meer functioneel voor de hond en schiet het zijn doel voorbij.
Waarom op tijd beginnen zo belangrijk is
Een extra uitdaging bij vuurwerk: de prikkels zijn lastig te voorspellen of te controleren. Je weet nooit precies waar en wanneer iemand een knal afsteekt. Juist daarom is op tijd beginnen met trainen zo belangrijk. In november of december is het vaak al te laat, omdat je hond dan continu wordt blootgesteld aan vuurwerk. Begin liever maanden eerder met vuurwerktraining, zodat je stap voor stap en op een veilige manier kunt werken aan een positievere associatie, eventueel ondersteund met gedragsmedicatie.
Allostatische (over)belasting verminderen
Naast vuurwerktraining is het belangrijk om het hele jaar door te werken aan stressvermindering bij jouw hond. Hoe lekkerder jouw hond in zijn vel zit, hoe meer ruimte er kan komen om met de vuurwerkknallen om te gaan. Andersom geldt dat honden met chronische stress zich vaak minder goed kunnen aanpassen aan prikkels uit de omgeving en sneller gedragsproblemen ontwikkelen.
Stressvermindering bij vuurwerkangst
Hoe kun je de algemene stress bij jouw hond verminderen als hij bang is voor vuurwerk? Kijk allereerst naar waar hij blij van wordt. We willen namelijk zo veel mogelijk positieve emoties stimuleren naast de negatieve emoties die de angst veroorzaakt. Denk aan spelen met jou of met andere honden, een fijne snuffelwandeling in de natuur, een kauwbotje, hersenwerk, een hobby die je met jouw hond beoefent én hondenmassage.
Lezing over vuurwerkangst bij honden
Wil je meer ontdekken over het tijdig starten met therapie én stressvermindering bij jouw hond met vuurwerkangst? Op dinsdag 16 september geeft Dogtalent een online lezing over dit onderwerp.
Aanmelden kan via www.dogtalent.nl/lezing-vuurwerkangst
Credits
Dit artikel is geschreven door Ilse van Egmond, gediplomeerd gedragstherapeut voor honden bij Dogtalent. Ilse is gespecialiseerd in stress en verlatingsangst (CSAT) bij honden.
